W dniu 10 października br. odbyło się Sympozjum Naukowe z okazji nadania doktoratu honoris causa prof. Robertowi M. Malinie przez AWF w Poznaniu, pt.: „Dzieci i młodzież podmiotem naszego działania” (Children and Young People: The Focus of Our Activities).

Dzięki transmisji online, w wydarzeniu udział wzięły również osoby m.in. z Japonii, Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Holandii, Włoch czy Australii, które na żywo komentowały wykłady, zadając liczne pytania. Sympozjum podzielono na dwie części. W pierwszej wystąpili profesorowie Robert M. Malina (Uniwersytet Teksański w Austin, USA) oraz Bert Little (Louisville University, USA), w drugiej profesorowie Manuel João Coelho e Silva (University of Coimbra, Portugalia), prof. Sean Cumming (Uniwersytet w Bath, Wielka Brytania) i prof. AWF dr hab. Jan Konarski z naszej Akademii.

Podczas wykładu wprowadzającego prof. Malina przedstawił rys historycznych podstaw dzisiaj stosowanych metod oceny rozwoju biologicznego dzieci i młodzieży oraz proces poznawania ich rzetelności pomiarowej. Podając przykłady wskazywał na niewłaściwie stosowanie wielu z nich bez zrozumienia. Znamiennym stwierdzeniem było, że większość trenerów, nauczycieli, a często i badaczy nie rozumie procesu dojrzewania biologicznego – jego struktury, współzależności z innymi elementami poza fizycznymi, ani właściwego kontekstu interakcji pomiędzy rozwojem biologicznym – zachowaniem a sprawnością (równie istotnymi elementami dojrzewania biologicznego). Podając przykłady wskazał, że wiele narzędzi ślepo wykorzystywanych wprowadza znaczący chaos informacyjny, którego konsekwencją jest błędna ocena mająca przełożenie na niewłaściwie prowadzony proces treningowy.

Jednym z takich narzędzi jest jakże „modne” narzędzie do szacowania wieku maksymalnego tempa wzrastania (PHV), który posiadając szeroką wariancję nie pozwala na automatyczne wykorzystanie wyniku uzyskanego m.in. ze wzorów Mirwalda, ponieważ należy wcześniej określić czy badany jest osobą wcześnie, późno, czy na czas dojrzewającą. Stwierdzenia poparte były licznymi przykładami badań longitudinalnych pozwalających na precyzyjne określenie różnic pomiędzy badaniami i przede wszystkim wskazanie błędów pomiarowych pozwalających właściwie interpretować wyniki.

Wśród metod inwazyjnych, jako jedną z trafniejszych wskazano metodę Felsa do oceny wieku szkieletowego, a wśród nieinwazyjnych procent przewidywanej aktualnej dorosłej wysokości ciała metodą Khami – Roche, odbywającą się w dniu obserwacji – jest elastyczna i zmienia się wraz z procesem wzrastania i dojrzewania. Koncepcja ta stanowi podstawę koncepcji bio-banding, która jest obecnie najbardziej interesującym rozwiązaniem aplikacyjnym pozwalającym na grupowanie dzieci i młodzieży w odniesieniu do aktualnego, indywidualnego tempa dojrzewania oraz dostosowania obciążeń treningowych/startowych do potrzeb zaawansowania adekwatnie do zachodzących zmian biologicznych.

Jest to również powiązane z prowadzonym przez Zakład Teorii Sportu projektem z Kotwicą Kórnik, Szkołą w Gąsawie, a ostatnio z Wielkopolskim ZPN, mającym wspierać indywidualizację szkolenia w oparciu o identyfikacje wcześnie, późno i na czas dojrzewających.

Profesor Bert Little w swoim wystąpieniu pokazał charakterystykę prof. Maliny – jako wybitnego naukowca posiadającego jeden z najwyższych wskaźników skuteczności publikacyjnej w jego obszarze, przewyższającą ponad 6-krotnie większość naukowców. Wskazał na bardzo istotne zagadnienie spójności publikacyjnej oraz aplikacyjność metodologiczną. W drugiej części pokazał sylwetkę profesora, jako mentora, wspierającego na różnych etapach rozwoju, pokazując swój przykład, jako wzór do naśladowania oraz prześcignięcia.

Profesor Manuel João Coelho e Silva pokazał na przykładzie swoich badań sposób postrzegania procesu badawczego i możliwość stosowania różnych rodzajów badań w drodze do poszukiwania odpowiedzi na postawione pytania badawcze. Wszystkie twierdzenia wspierał analizami oraz przykładami, które były publikowane w wielu ważnych dla środowiska czasopismach naukowych z pierwszego kwartyla. Był to również przykład potwierdzający treści wykładu prof. Maliny.

Profesor Sean Cumming w swojej prezentacji przedstawił, jak ważne jest odnoszenie wydarzeń związanych z kontuzjami i urazami do indywidualnego tempa wzrastania i dojrzewania. To połączenie dało niezbity dowód, że baz holistycznego postrzegania „kamieni milowych” zmian zachodzących w organizmie i ocena wyłącznie po rezultatach, a nie poprzez identyfikację i poszukanie przyczyn, często prowadzi do niewłaściwej diagnozy przekładającej się na niewłaściwy proces leczenia czy prewencji przed urazami i kontuzjami w sporcie i w życiu codziennym dzieci oraz młodzieży. Kontekst przedstawionych treści oparty był o liczne badania w tym względzie.

Profesor Jan M. Konarski przedstawił krótko historię naszej Uczelni, odnosząc się do znaczenia budowania silnych zespołów naukowych, szczególnie międzynarodowych, pozwalających na dyskusje i wymianę cennych doświadczeń oraz burzenie stagnacji naukowej środowiska. Wskazał m.in. przykład prof. Heliodora Święcickiego, który zanim przywrócił Poznaniowi i Polsce Uniwersytet Poznański, najpierw sam wielokrotnie podróżował, zdobywał wiedzę i doświadczenie, aby finalnie powołać do życia Uniwersytet, w którym AWF ma swoje korzenie. W części badawczej prof. Konarski odniósł się do systemu szkolenia sportowego, w którym umieścił i uzasadnił potrzebę wpisania na trwałe koncepcji Bio-banding dla wspierania prawidłowego rozwoju dzieci i młodzież z rozróżnieniem ich odmienności oraz szerokiej wariancji wyników. System szkolenia bezpośrednio powinien się łączyć z szeroką znajomością biokulturowych podstaw biologicznych prawideł rozwoju zawartych w słowach wzrastanie, dojrzewania i rozwój, mających bezpośrednie powiązanie z kształtowaniem całożyciowej postawy i samooceny pozwalającej lub utrudniającej osiąganie celów. Ilustrując słowa pokazał wyniki badań w zespole międzynarodowym, które wykonane były przy współpracy z prof. Maliną i jego zespołem.

Po zakończonym Sympozjum odbyła się burzliwa dyskusja, która pozwoliła podsumować całość wydarzenia, które odbyło się przy współpracy z Polską Akademią Nauk Oddz. Poznań, Zakładem Teorii Sportu AWF w Poznaniu, Polskim Stowarzyszeniem Naukowym Animacji Rekreacji i Turystyki, IASK, PTNKF i przy wsparciu KSS Kotwica Kórnik, CS Szamotuły, SJ Baborówko, Medkonsulting i Sadwa oraz licznych osób wspierających wydarzenie.