Zagadnienia etapizacji w sporcie dzieci i młodzieży, wczesnej specjalizacji oraz wieku zawodników są często analizowane przez ekspertów z różnych dziedzin – badaczy teorii sportu, trenerów, ortopedów. Z najnowszymi analizami zapoznali się uczestnicy konferencji naukowej pt. „Wykorzystanie wybranych metod oceny tempa rozwoju biologicznego w celu optymalizacji i indywidualizacji obciążeń treningowo-startowych w sporcie dzieci i młodzieży”, która odbyła się w AWF Poznań 20 listopada br.

Tegoroczna konferencja podjęła i pogłębiła problematykę poruszoną przez prelegentów podczas ubiegłorocznego spotkania naukowego w naszej Akademii. Zadbanie o prawidłowy rozwój młodych sportowców jest zagadnieniem wielowymiarowym – podczas tegorocznej konferencji nacisk położono m.in. na omówienie zasad odpowiedniego treningu, regeneracji oraz wymiennego uprawiania różnych dyscypliny przez dzieci i młodzież.

Wykład otwierający konferencję wygłosił prof. AWF dr hab. Jan Konarski z Zakładu Teorii Sportu oraz prezes Polskiego Stowarzyszenia Naukowego Animacji Rekreacji i Turystyki. W odniesieniu do głównego zagadnienia wczesnej specjalizacji w sporcie, Profesor przedstawił metody określania wieku jednostki oraz etapy jej wzrastania, dojrzewania i rozwoju. Wiek kalendarzowy, określany od data urodzenia, może znacznie różnić się od wieku biologicznego. Zawodnicy będący w jednym wieku mogą reprezentować grupę wczesno, na czas lub późno dojrzewających dzieci. Nie mając tego na uwadze przy długoterminowym planowaniu treningu, dostosowywaniu ćwiczeń do poszczególnych zawodników, można negatywnie wpłynąć na rozwój sportowy młodych zawodników. Profesor w swoim wystąpieniu zwrócił także uwagę na tworzenie możliwości prowadzenia aktywnego trybu życia przez dzieci i młodzież. Różnorodna aktywność fizyczna zwiększa ogólną sprawność zawodnika, która pozytywnie wpływa na jego umiejętności w głównym sporcie trenowanym. Wczesna specjalizacja, chociaż skutkuje dobrymi wynikami na poziomie juniorskim, często wiąże się z licznymi kontuzjami, niechęcią do dalszego uprawiania sportu, a nawet całkowitą z niego rezygnacją.

Efekty wczesnej specjalizacji na wynikach przeprowadzonych badań przedstawił prof. AWF dra hab. Adam Kawczyński z wrocławskiej Akademii. Przytaczał on przykłady trybów treningowych w drużynach młodzieżowych, które nie przewidywały okresu regeneracji. U młodych organizmów powodowało to szybki rozwój mięśni i ich utrudnioną adaptację – struktura mięśniowa nie jest gotowa na pełne obciążenia w trakcie treningów. Zapewnianie różnorodnego treningu, a więc angażowania różnych partii mięśni, wpływa pozytywnie na zdrowie i rozwój młodych zawodników. Za szybka specjalizacja może natomiast doprowadzić do licznych kontuzji w młodym wieku.

Bazując na swoim wieloletnim doświadczeniu przykłady kontuzji u młodych sportowców przedstawił lek. med. Przemysław Kubala – ortopeda sportowy, przez lata wykładający w AWF Poznań. Doktor podkreślił także, że pomimo licznych badań i rozpraw naukowych, metody treningów w większości dyscyplin nie uległy zmianie na przestrzeni ostatnich 25 lat. W efekcie u zawodników uprawiających jedną dyscyplinę sportu prawdopodobieństwo kontuzji jest 70% większe, niż u sportowców, którzy odbywają różnorodne treningi i są wszechstronnie rozwinięci.

Podsumowaniem rozważań było wystąpienie dra Pawła Kalinowskiego z Zakładu Teorii i Metodyki Zespołowych Gier Sportowych AWF Poznań. Dr Kalinowski pracuje z piłkarzami młodzieżowymi – przez pięć lat związany był z niemieckim klubem Hertha Berlin, a przez ostatnie dwa lata trenuje zespół U14 w Akademii Warty Poznań. Podkreślał, że w sporcie młodzieżowym ważniejsza powinna być jakość gry, a nie wynik osiągany przez drużynę. Zawodnicy rozwijając się powinni opanować w jak najwyższym stopniu techniczne aspekty gry, żeby w ligach seniorskich móc prezentować umiejętności na jak najwyższym poziomie. Głównie w tym kryterium – stylu gry zespołu – powinien być oceniany także trener zespołu młodzieżowego.

Konferencja została objęta honorowym patronatem Marszałka Województwa Wielkopolskiego Marka Woźniaka oraz JM Rektora prof. AWF dra hab. Dariusza Wielińskiego.